Space Oddity in the movies (making of)

Deze week legde ik de laatste hand aan een mashup die ik voor voor VPRO Cinema maakte, een supercut van alle films die het nummer Space Oddity van David Bowie gebruikten. Zowel als soundtrack op de achtergrond of het nummer zelf te zingen of mee te zingen.

Deze klassieke song (Bowie’s eerste grote hit) schreef Bowie in 1969 na de eerste maanlanding en nadat hij Kubrick’s meesterwerk ‘2001: A Space Odyssey’ zag, in 1968. Bowie’s track leent zich ook uitstekend voor film, zo blijkt, aangezien de tekst op vele manieren te interpreteren is: Het is een lied over afscheid nemen, een existentieel kinderliedje, een lied over drugs, een lied over de dood, over isolatie. Over de angst eindeloos te zweven door de ruimte en alle communicatie te verliezen met sja, je thuisfront, je fundament, de aarde.
Het is tevens Bowie’s eerste personage, Major Tom, later gevolgd door Ziggy Stardust, Aladdin Sane, Halloween Jack, The Thin White Duke, Nathan Adler.

Het leek me leuk om eens op te schrijven hoe een mashup als deze tot stand kwam. Maar eerst de video zelf:

Aanvankelijk was het een Facebook chatgesprek met collega en wandelende filmencyclopedie Theodoor Steen dat me op het idee bracht deze montage te maken. Het viel ons op dat Bowie’s nummer zo vaak gebruikt werd in films en Theodoor begon een flink aantal op te sommen. Ik verzamelde de dagen erop meer titels en zorgde dat ik de films zelf op een harde schijf kreeg.

En dan begint de pret. Het monteren zelf. Ik zweer al jaren bij Final Cut Pro X, na een tijdlang enkel FCP 7 te hebben gebruikt. Helaas werd deze versie niet meer ondersteund door Apple en kwamen ze met een radicaal andere variant, de “opvolger” nummer X. Het was even wennen, maar na een aantal goeie updates wil ik niet meer anders. Nu moet ik zeggen dat ik FCPX nog steeds op z’n FCP7’s hanteer, dat wil zeggen: ik gebruik de timelinebalk niet en plaats video boven deze balk en het geluid eronder. Ouderwets en wellicht omslachtig, maar voor mij werkt het.

Het is een kwestie van de videoclip van Space Oddity (de latere versie uit 1973) op de tijdlijn leggen en vervolgens de puzzel langzaam vullen. ‘The Secret Life of Walther Mitty’ was de eerste film die het gat mocht vullen. Kirsten Wiigs versie is zo prachtig en delicaat, die wilde ik veel gebruiken. Haar versie van Space Oddity is dan ook constant te horen (zolang ze het nummer zingt in de film). Next up was Chris Hadfield, de astronaut die zijn eigen versie van het nummer opnam tijdens zijn verblijf in het International Space Station. Ok, geen film, maar wel met een briljante clip met de mooiste beelden. Die heb ik dan ook veelvuldig gebruikt:

En dan is het verder puzzelen. Fragmentjes van Friends hier, Bird People daar en clipjes versnellen of vertragen. En uiteraard wilde ik de prachtige scene uit Bertolucci’s ‘Io e te’ ook gebruiken. Hier zat de Italiaanse versie van Space Oddity onder, Ragazzo Solo, Ragazza Sola, die Bowie in 1969 opnam. Het dansende stel zingt het ook luidkeels mee. Daar moest dus een nieuwe audiolaag onder. Alleen zou het dan wel heel rommelig worden voor de oren. En toen herinnerde ik me ineens de jubileum-app van Space Oddity die een aantal jaar geleden uitkwam. Hierin kon je je eigen mix maken van het nummer door de verschillende tracks harder of zachter te schakelen. Als ik die zes tracks nu eens in mijn timeline kon leggen, dan zou ik controle hebben over elk instrument en elke stem.

Marcel de Groot, mede Bowiefanaat, hielp me aan de tracks en als een ware Tony Visconti zat ik nu achter de knoppen van Space Oddity. Hier Bowie’s vocals weg, daar de tweede stem harder. De drums en baslijn naar het linker kanaal en de bekende stylophone mag daar wat harder. Het loste ook gelijk het probleem op van dubbele stemmen en verschillende toonhoogtes, hoewel het hier en daar nog aan de valse kant is al een acteur zijn of haar stukje zingt, maar dat vond ik juist wel charmant.

Uiteindelijk is de puzzel af (het kostte me vier dagen) en kan ‘ie online. Meestal voel je wel of je een “hit” te pakken hebt en bij deze video was dat het geval, net als bij die andere Bowie mashups die ik maakte, “Bowie” (59.000 views op Vimeo) en Ode to Vinyl (12.000 views op Vimeo). De video werd goed opgepakt inderdaad. Na vier dagen staat de teller op Youtube op een bescheiden 1.600 en is de video op Facebook 10.000 keer afgespeeld. Ik verwacht dat deze aantallen nog zullen groeien, zeker op Vimeo. Het is afwachten tot het massaal wereldwijd gedeeld wordt.

Enfin, bij deze een kijkje in de keuken. Misschien vond je het interessant. Ik ben heel benieuwd hoe jij denkt over FCPX. En wat je van de video vindt natuurlijk. Laat het weten!

Tot de volgende mashup!