|
12 mrt 2009
|
Posted by Menno, and filed under Audio, Literatuur
|
Tjielp, tjielp! Boeken vliegen ons om de oren deze week. Complete bossen zijn er gekapt om de mensheid, bij wie deze week de interesse voor het lezen weer is opgewekt, te kunnen voorzien. En dat terwijl het een stuk milieuvriendelijker kan. Digitaal bijvoorbeeld. Nee, niet via e-books want die tak schiet nog niet op. Ik heb het over het luisterboek. Ik luíster sinds een half jaartje naar boeken in plaats van dat ik ze lees en voorlopig hoef ik niet anders. Wacht, ik leg het uit met wat voorbeelden.
Sinds ik een tijd geleden voor deze site het luisterboek van Dimitri Verhulst, Godverdomse dagen op een godverdomse bol (2008), recenseerde, heb ik de smaak te pakken. Verhulst heeft, naast het feit dat het een geweldige schrijver is, zo’n prettige vertelstem dat ik aan mijn iPod was gekluisterd. Na het geheel twee keer te hebben afgeluisterd ben ik overgestapt naar diens voorganger, Mevrouw Verona daalt de heuvel af (2006). Alwéér een voltreffer, zij het een stuk droeviger, maar nog immer met de bekende Verhulst-humor. Hierin het verhaal van de oude mevrouw Verona, gek op honden (en vooral andersom), die op een dag haar huis op de heuvel in het Belgische dorpje Oucwègne verlaat en afdaalt in de wetenschap dat het de laatste keer is. Beneden aangekomen gaat ze op een bankje zitten, klaar om te sterven. De schrijver laat nog eenmaal haar leven voorbij komen middels anekdotes en herinneringen. Moment, ik zoek even een mooi stukje voor je op.
Ah ja, hier een ontroerende vertelling van slechts 2 minuten waarin meneer Koekenbakker, de man van mevrouw Verona, op zijn sterfbed ligt en afscheid neemt. Pfff, dit is toch je reinste kippevelliteratuur?
[audio:http://www.eeuwigweekend.nl/audio/Mevrouw_Verona.mp3]Stemmige stem
Wat een stem hè? Essentieel voor de luisterervaring. Want daar waar Dimitri Verhulst met zijn stem een meerwaarde biedt aan de luisterversie van het boek, stelt bijvoorbeeld Tommy Wieringa teleur. Ook hij leest zijn eigen roman voor. Joe Speedboot (2005), zijn doorbraak en nu al klassieker, is als luisterboek een ramp. Wieringa heeft haast en raffelt de zinnen af, punten en komma’s negerend. En dat terwijl zijn monotome stem al niet prettig is om naar te luisteren. Jammer.
Nee, neem dan Midas Dekkers. Sowieso een geweldige schrijver, maar ook hij kan voorlezen als een grote. Het luisterboek Het Beest (2007), een verzameling radiocolumns over sja, beesten, maar toch voornamelijk de mens, is subliem. Zo komt de huiskat voorbij, de brontosaurus, de kloothommel, het bananenvliegje en zelfs het lam Gods.
Misschien wel het mooist vond ik het kerstverhaal over de grijze roodstaart. Een zeer mooi (maar zielig) verhaal van 5 minuten:
[audio:http://www.eeuwigweekend.nl/audio/Midas_Dekkers_Degrijzeroodstaart.mp3]Spiegelogie
Nog één dan! Meesterverteller pur sang. Willem de Ridder! Een genot om naar te luisteren. Maakt niet uit wat hij zegt. Niet voor niets verkoopt de Melkweg al jaren uit als De Ridder elke eerste dinsdag van de maand een oeroud sprookje komt vertellen. Jong en oud hangt aan zijn lippen. Ik heb zijn Handboek Spiegelogie beluisterd, de Spiegelogie CD. Hierop een relaxte stem die uiteenzet wat dat nou precies is, dat Spiegelogie. De Ridder zit in het zonnetje omringt door bijenkorven en miljoenen zoemende bijen voor de microfoon en praat. Hierna volgen een aantal oefeningen en een heuse Spiegelogie rap. Ach ja, waarom niet.
Gun je ogen eens wat rust na al dat leesgeweld. Je oren nemen het wel over!
Deze bijdrage maakte deel uit van de Boekenweek op Eeuwig Weekend.
|
13 okt 2008
|
Al het begin is moeilijk. Kijk maar. ’t Kruipt uit het water zonder om te zien. ’t Zou nog een laatste blik kunnen werpen op de oceanen, heimwee voelen uit eerbied, maar dat doet het niet. ’t Heeft er namelijk genoeg van te moeten kruipen over de zandbodems der wateren. ’t Schijt nog een laatste keer hevig in de zee.
En voila. De toon is gezet. De eerste woorden uit de jongste pennenvrucht van Dimitri Verhulst. Het relaas heet Godverdomse dagen op een godverdomse bol. Ook al een titel die er niet omheen draait. Hierin beschrijft hij de geschiedenis der mensheid vanaf het jaar 0 tot nu. En it ain’t pretty. De mens is rot. Tot op het bot. Lees vooral verder als je deze conclusie nog niet zelf had getrokken.
Vanaf moment één dat de mens -in het boek consequent als ’t aangeduid, alsof het over een andere diersoort gaat- uit het water kruipt gaat het mis. ’t Gaat namelijk op twee benen lopen en ’t verliest haar. En in zijn kop zit behalve snot ook een brein. En dat is precies wat er aan hem scheelt. ’t Kan beslissingen nemen. En ’t wil neuken. En om deze twee zaken in de praktijk te brengen gaat ’t over lijken. ’t Kan prima voor zichzelf zorgen en dat gaat immer ten koste van anderen.
Verleden zonder hoop
De Vlaam Dimitri Verhulst (1972) heeft met Godverdomse dagen op een godverdomse bol (voor het gemak even GDOEGB) een gifzwart schrijven afgeleverd. In minder dan tweehonderd pagina’s komt onze ganse geschiedenis aan bod. Van de oertijd tot de middeleeuwen, van de ene veldslag tot de andere wereldoorlog (hoewel de tijdsperiodes nimmer bij naam worden genoemd). De mens kwam, zag en overwon en maakte ondertussen alles en iedereen kapot, maar vooral zichzelf. Verhulst is een cynicus pur sang en omschrijft deze historie met een vlijmscherpe pen en snoeiharde bewoording. Hoop is vervlogen. Het bloed, de pus en de gruwelijkheid druipt van de bladzijden af. En niet alleen kan hij dit op een schitterende manier verwoorden, hij kan het ook subliem voorlezen. Wat een geluk dat van GDOEGB naast een gebonden versie ook een luisterboek is verschenen.
De volgende twee voorleesminuutjes wil ik je dan ook niet onthouden. Verhulst over de armen en de zieken die “vogelen met demonen”. De mens weet er wel raad mee.
[audio:http://www.eeuwigweekend.nl/audio/dimitriverhulstbezetenen.mp3]En zo gaat het nog uren door. Ook de komst van de pest en de daarop volgende uitroeiing van de “reuen en teven” (mannen en vrouwen) weet Verhulst tot in detail op papier én cd te zetten.
Verhulst de verteller
Zoals je hoort kan Verhulst uitermate boeiend voorlezen. Het luisterboek van GDOEGB duurt 5 cd’s lang, wat zo’n 5 en een half uur beslaat. Een zeer bijzondere uitgave dus, deze audio-versie. Een aanwinst zelfs, want Verhulst voegt met zijn felle articulatie en nonchalante vertelwijze (in charmant Belgisch) een extra dimensie toe aan het betoog over de hel der mensheid. Je hangt werkelijk aan zijn lippen. Een interessante ontwikkeling overigens, dat luisterboek. Zeker als de auteur het voorlezen zelf voor zijn rekening neemt. Wat dat betreft zou er van elk boek een lees- en een luisterversie moeten uitkomen. Hoewel, urenlang naar Arnon Grunberg luisteren gaat te ver. Een unieke schrijver, maar zeker géén Dimitri Verhulst. Luister maar. Over oorlogsvoering:
Een feest
Het moge duidelijk zijn. Je hebt hier te maken met een groot bewonderaar van de schrijver én voorlezer Dimitri Verhulst en zijn Godverdomse dagen op een godverdomse bol. De luisterversie is een feest voor het oor, hoewel ik nu eigenlijk ook het boek wil bezitten. Gewoon, voor het vlugge nalezen van een hoofdstukje zo nu en dan. Het is, ondanks de grove aanpak en de inhoud die de mens als een door en door slecht en allesvernietigend wezen neerzet, een vermakelijk boek. Zwartgalligheid op z’n leukst. En de liefde voor taal spat er van af. Het is pure poëzie wat Verhulst uit zijn pen beukt. Nog wat negatiefs? Jawel, waarom 5 cd’s uitbrengen als het ook op één cd kan in MP3 vorm. Nu moest ik 5 cd’s rippen en op mijn MP3 speler zetten. Maar goed, de mens kan niet alles goed doen.
Dimitri Verhulst – Godverdomse dagen op een godverdomse bol
Uitgeverij Contact
Luisterboek: ISBN: 9789025429768
Gebonden versie: ISBN: 9789025429539
